Program Wspierania Talentów "Zdolny przedszkolak"

Program Wspierania Talentów Przedszkola w Lubiszynie „Zdolny przedszkolak”

Rok szkolny 2022/2023

 

Spis treści:
WSTĘP
1. Cele i założenia programu.
2. Charakterystyka programu.
3. Dziecko zdolne .
4. Zdolność a uzdolnienia.
5. Jak rozwijać zdolności u dzieci.
6. Promowanie osiągnięć dzieci.
7. Zamierzone efekty.
8. Ewaluacja
ZAKOŃCZENIE

 

Wstęp

Dziecko rodzi się wszechstronnie uzdolnione, z pełną możliwością rozwoju we wszystkich kierunkach, potencjalną wybitną inteligencją, zadatkami na rozwijanie wielkiej twórczości oraz dużym talentem społecznym.Trzeba stworzyć mu możliwości ich maksymalnego rozwoju.

Już od najmłodszych lat możemy zaobserwować między dziećmi duże różnice indywidualne. Dotyczą one szybkości i poprawności myślenia, bogactwa i oryginalności pomysłów, tempa i łatwości wykonywania różnych działań, a także gry na instrumencie muzycznym, rysowania, malowania. Różnice te określa się mianem zdolności.

W przedszkolu najczęściej zwraca się uwagę na funkcje korekcyjno – kompensacyjne, a nauczyciele zainteresowani są wyrównaniem trudności dziecka, usuwaniem lub łagodzeniem zaburzeń. Nie poświęca się natomiast szczególnej, należnej uwagi dzieciom zdolnym. Nauczyciele i rodzice dostrzegają wprawdzie takie dzieci, ale oferują im niewiele.

Dzieci przejawiające wszelkie zdolności i talenty trzeba nie tylko wychwycić spośród rówieśników, ale także je kształtować, rozwijać, wzbogacać i ciągle zachęcać do działania. Niezbędną okazuje się współpraca rodziców dziecka z przedszkolem ( a później szkołą ). Umiejętnie rozwijany talent stanie się źródłem radości rodziców, nauczycieli, a przede wszystkim samego dziecka.

 

1.Cele i założenia programu

Głównym założeniem programu „ZDOLNY PRZEDSZKOLAK” jest stworzenie warunków dzieciom zdolnym do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju, który może doprowadzić do pełnego rozkwitu ich zdolności i zainteresowań.

Celem zasadniczym  naszego programu jest:

• wielostronne wspieranie uzdolnień,
• rozwijanie kreatywnych postaw,
• kształtowanie pozytywnej samooceny,
• budowanie prawidłowych więzi i relacji społecznych.

Realizacja tych celów powinna uwzględnić następujące cele szczegółowe:
Rozwój intelektualny:

• rozwijanie obszarów zainteresowań,
• pogłębianie wiedzy,
• stwarzanie możliwości do eksperymentowania.
  Rozwój społeczny:
• rozwijanie umiejętności współpracy i współdziałania w grupie,
• dostarczanie okazji do przeżycia pozytywnych doświadczeń społecznych takich jak tolerancja, życzliwość, empatia.
  Rozwój emocjonalny:
• kształtowanie pozytywnej samooceny: wiara we własne siły i możliwości,
• przezwyciężenie niepewności i lęku,
• radzenie sobie z porażkami i niepowodzeniami.

Powyższe cele ogólne i szczegółowe nauczyciel dostosowuje do rozwoju intelektualnego i emocjonalno- społecznego dziecka i realizuje je w ramach zajęć wzbogacających poprzez sytuacje edukacyjne na terenie przedszkola.

 

2. Charakterystyka programu.

            „ ZDOLNY PRZEDSZKOLAK” to program rozwoju dzieci zdolnych w wieku przedszkolnym. Przeznaczony jest dla nauczycieli napotykających w swojej pracy wychowawczo- dydaktycznej dzieci utalentowane. Jest programem  promującym dzieci zdolne, wzbogacającym proces wychowawczy tak, by pomógł im osiągnąć poziom odpowiadający ich możliwościom. Szczególnie ważne jest, aby jak najwcześniej wychwycić dziecko zdolne, po to by stworzyć mu sprzyjające warunki do rozwoju talentu. Zajęcia wzbogacające mogą  być  prowadzone już od trzeciego roku życia, odpowiednio realizowane pogłębią  wiedzę i zainteresowanie dzieci, wzmocnią  ich więź ze światem społecznym oraz nauczą  rozpoznawać  i nazywać  uczucia swoje i innych.

            Nasz program rozpatruje osobowość wychowanka w trzech aspektach:

• intelektualnym - pogłębianie wiedzy

Þ społecznym - uczenie się interakcji społecznych, umiejętność     życia      w grupie.

• emocjonalnym - zrozumie siebie, swoich potrzeb, nabieranie pewności siebie.

W tym celu przedstawiamy dziesięć różnych uzdolnień.

 

3. Dziecko zdolne.

„Dziecko zdolne osiąga lepsze wyniki od swoich rówieśników w przypadku gdy, zachowane są jednakowe dla wszystkich warunki pracy, lub uzyskuje te same wyniki co inni przy mniejszym wysiłku.” (W. Okoń)

Już w okresie przedszkolnym pojawiają się zdolności artystyczne (tańce, balet, muzyka, plastyka) jak również zdolności w różnych kierunkach i dziedzinach. Rozpoznawanie dzieci uzdolnionych jest procesem trudnym i długim. Trzeba, bowiem dokładnie poznać psychikę dziecka, jego charakter, zainteresowania, nawyki kulturalne lub sądy. W codziennej pracy takie dzieci od razu dają się zauważyć wśród innych. Dzieci te przyjmują najczęściej na siebie role wiodące, na które inne dzieci chętnie przystaną.

Dzieci utalentowane, nawet te małe zauważają z łatwością humor w powieściach, sztukach, wierszykach. Są bardzo wrażliwe, mają skłonność do głośnego protestowania przeciwko niesprawiedliwości wobec siebie lub innych. Dzieci zdolne wyróżniają się także
m. in:

• łatwością uczenia się
• dobrą pamięcią
• dużą wiedzą ogólną
• ciekawością - zadaje niezliczoną liczbę pytań
• zdolnością koncentracji
• wytrwałością
• żywą  i twórczą wyobraźnią
• pomysłowością
• poszukiwaniem wielu rozwiązań  problemu
• głęboką wrażliwością na uczucia swoje i innych
• wolą pracować samodzielnie
• cechami przywódczymi
• uporem i chęcią postawienia na swoim.

Wymienione cechy nie występują wszystkie jednocześnie. Zauważając u dziecka takie cechy możemy stwierdzić, że potencjalnie mamy przed sobą dziecko zdolne.

 

4. Zdolność a uzdolnienie.

ZDOLNOŚĆ - to dyspozycje, potencjał, który umożliwia i współwarunkuje wysokie osiągnięcia w określonej dziedzinie działalności. Zdolności wskazują więc na dyspozycje człowieka do jakiegoś typu działalności. Zdolności tworzą pojedyncze właściwości człowieka, głównie właściwości intelektualne.

UZDOLNIENIA - obejmują nie tylko zespół zdolności, ale również wiedzę, umiejętności oraz określone cechy osobowości. O uzdolnieniu możemy mówić wtedy, kiedy ustala się aktualne osiągnięcia dziecka w zakresie wybranej funkcji, czynności czy szerzej - w wybranej dziedzinie działalności.

 

UZDOLNIENIA PLASTYCZNE DZIECKO:

• Tworzy własne kompozycje
• Poprzez swoje dzieła wyraża uczucia
• Samodzielnie dobiera technikę do tworzonego dzieła plastycznego
• Potrafi odróżniać barwy, ich odcienie i natężenie
• Potrafi wyrazić odczucia na temat oglądanej pracy plastycznej
• Wypełnia wolny czas rysowaniem, malowaniem, lepieniem itp.
• Rysuje wiele rzeczy, nie tylko ludzi, kwiaty czy domy
• Koncentruje uwagę na zajęciach plastycznych i czerpie z nich przyjemność

 

UZDOLNIENIA MUZYCZNE DZIECKO :

• Fascynuje się światem dźwięków
• Lubi śpiewać
• Bezbłędnie odtwarza rytm
• Wymyśla oryginalne melodie
• Tworzy własne kompozycje muzyczne
• Lubi słuchać muzyki
• Jest wrażliwe na muzykę
• Lubi tańczyć
• Szybko opanowuje grę na instrumentach
• Potrafi rozróżnić natężenie dźwięku
• Rozróżnia tempo

UZDOLNIENIA AKTORSKIE DZIECKO :

• Potrafi wyrażać siebie, swoje uczucia
• Swobodnie wciela się w każdą rolę
• Ma bogatą mimikę, gesty
• Potrafi obserwować i naśladować ludzi i zwierząt
• Ma bujną wyobraźnię
• Potrafi zmieniać modulować głosem
• Ma szeroki zakres pamięci krótkotrwałej
• Chętnie uczestniczy w spektaklach, przedstawieniach

UZDOLNIENIA JĘZYKOWE DZIECKO :

• Lubi słuchać rozmów w językach obcych
• Chętnie uczy się słówek
• Potrafi je powtórzyć prawidłowo wymawiając
• Lubi się uczyć, pyta o znaczenie
• Ma dobrą pamięć językową
• Wykazuje duże zainteresowanie nauką języków

UZDOLNIENIA NAUKOWE DZIECKO :

• Potrafi zadawać precyzyjne pytania
• Interesuje się zjawiskami przyrodniczymi
• Lubi zabawy badawcze
• Potrafi myśleć logicznie
• Zauważa szczegóły
• Lubi słuchać wiadomości związanych z nauką i przyrodą
• Ma dobrze rozwinięte myślenie analityczno-przyczynowe
• Przejawia wielką ciekawość
• Szybko się uczy
• Zadaje wiele pytań
• Robi wiele rzeczy na swój sposób
• Eksperymentuje z tym co ma w ręku
• Wymyśla wiele sposobów na osiągnięcie celu

UZDOLNIENIA TECHNICZNE DZIECKO :

• Lubi zabawy badawcze
• Potrafi długo i cierpliwie zajmować się jedną czynnością
• Manipuluje przedmiotami ( rozkłada je i składa)
• Zadaje wiele pytań na temat działania urządzeń
• Ma dobrze rozwinięte myślenie analityczne
• Potrafi rysować schematy urządzeń zgodnie ze swoja wiedzą i odczuciem
• Przejawia nad wiek wysoki poziom planowania, rozwiązywania problemów
  i abstrakcyjnego myślenia
• Samodzielnie rozwiązuje problemy konstrukcyjne
• Jest pomysłowe, wpada na oryginalne pomysły

UZDOLNIENIA LITERACKIE /PISARSKIE/ DZIECKO :

• Lubi słuchać bajek, opowiadań
• Fascynuje się światem liter
• Chętnie uczy się pisania liter
• Tworzy własne znaki graficzne odzwierciedlające pismo
• Chętnie uczy się czytać
• Ciekawie opowiada
• Potrafi myśleć kreatywnie
• Wcześnie przejawia zainteresowania książkami i czytaniem
• Ma nad wiek bogaty słownik

UZDOLNIENIA MATEMATYCZNE DZIECKO :

• Potrafi szybko liczyć
• Potrafi liczyć w pamięci
• Potrafi zamieniać otoczenie na liczby
• Zapamiętuje długie sekwencje liczbowe
• Potrafi i lubi grać w gry liczbowe
• Swobodnie posługuje się komputerem i szybko uczy się jego obsługi

UZDOLNIENIA SPORTOWE DZIECKO :

• Fascynuje się ruchem
• Potrafi naśladować ruchy
• Koordynuje ruchy swojego ciała
• Potrafi swobodnie wykonywać ćwiczenia
• Rywalizuje w grach zespołowych
• Swobodnie łapie piłkę
• Rzuca prawą i lewą ręką
• Lubi obserwować zawody sportowe
• Potrafi określić swoje zainteresowania sportowe

W wspomaganiu rozwoju uzdolnień dzieci ważną role odgrywa nauczyciel i przedszkole, w którym to dziecko przebywa wiele godzin.

Przedszkole daje dziecku wiele możliwości ujawniania i rozwijania własnych uzdolnień, z tego m.in. względu, iż ma ono tutaj więcej czasu na zabawy i zajęcia swobodne, podejmowane z własnej inicjatywy, zgodnie z potrzebami, zainteresowaniami umożliwiającymi rozwijanie się otwartości, spontaniczności i samodzielności. Tu dziecko ma wiele okazji do indywidualnych kontaktów z nauczycielem i rówieśnikami, do obserwowania osiągnięć kolegów i porównywania ich z własnymi.

Nasze przedszkole posiada przestrzeń do zagospodarowania wg potrzeb i zainteresowań dzieci. Jest bogato (w sensie ilości i różnorodności) wyposażone w zabawki i pomoce dydaktyczne zapewniając swobodny do nich dostęp. Aranżacja pomieszczeń uwzględnia pomysły i potrzeby dzieci. Kąciki zainteresowań są wyposażone w niezbędne elementy takie jak np.: parawany, kartony, materace, stroje, materiały niekonwencjonalne, itp. Akcesoria kącików zabaw - zainteresowań nie są stałym elementem, są stale wzbogacane lub wymieniane i przez cały czas inspirują dzieci i pobudzają ich zmysły. W tych kącikach dzieci doskonale się bawią, odpoczywają, realizują własne pomysły i ujawniają samych siebie.

Posiadamy kąciki:

• kącik plastyczny ( artystyczny),
• kącik młodego konstruktora (dużo rodzajów klocków konstrukcyjnych)
• kącik fryzjerski
• kącik książki ( literacki)
• kącik przyrodniczy
• kącik muzyczny
• kącik badawczy
• kącik lekarski
• kącik matematyczny

Dostosowanie kącików, aranżacja pomieszczeń do potrzeb dzieci sprzyja rozwojowi ciekawości poznawczej, postaw badawczych i zainteresowań, gotowości do wykonywania różnorodnych zadań praktycznych.

Rodzice posiadają ogromny wpływ na rozwój i wykorzystanie zdolności ich dziecka.

            Dzieci, którym rodzice czytają bajki, zachęcają do rozmów, zadawania pytań  i odpowiadania na nie niewątpliwie mają większe szansę na rozwój intelektualny niż te, które posadzone przed telewizorem mają nie przeszkadzać zapracowanym rodzicom. To właśnie rodzina daje dziecku solidny fundament pod przyszły rozwój.

            Istnieją  dwie „ złote zasady” dla rodziców dziecka zdolnego:

1.Twoje zdolne dziecko jest przede wszystkim dzieckiem.

2.Nic na siłę !

            Rodzice powinni zapewnić dziecku własny kącik, gdzie może ono czytać, pisać, tworzyć  i oddawać się swoim zainteresowaniom. Istotną częścią  procesu  wychowania stanowi zabawa, która jest doskonałą odskocznią  od trudnych  i intelektualnych wysiłków dziecka. Często dziecko zdolne chce przewodzić  i narzucać  treść zabawy. Należy w tym momencie reagować i uświadamiać dziecku, że w zabawie wszyscy są ważni i mają prawo do swojego zdania, własnych pomysłów.

            Rodzice nie powinni porównywać swoich dzieci, ale traktować  i oceniać je indywidualnie. Ważne jest, by rozumieli mocne i słabe strony każdego dziecka. Dziecko musi mieć świadomość, że każdy człowiek jest w czymś  lepszy od drugiego. Rodzice nie mogą wywierać  presji na dziecko, że zawsze i we wszystkim ma być  najlepsze.

 

5. Jak rozwijać zdolności dzieci.

W przedszkolu nauczyciele stosują wybrane metody aktywizujące, które pobudzają dzieci do aktywności twórczej, rozwijają predyspozycje dziecka, uwrażliwiają jego zmysły, uwalniają autoekspresję sprzyjającą samookreśleniu, pobudzają wyobraźnię, pełnią funkcje poznawcze, rozrywkowe, kompensacyjne i terapeutyczne, stymulują rozwój inicjatywy dziecka. Do takich metod należy zaliczyć:

• Metodę W. Sherborne
• Metodę R. Labana
• Metodę K. Orffa
• Metodę Klanza
• Muzykoterapię
• Arteterapia
• Metodę projektu
• Innowacje pedagogiczne
• Wycieczki, spacery, spotkania z ciekawymi ludźmi, współpraca ze środowiskiem lokalnym
• Zajęcia dodatkowe(techniczne, przyrodnicze, matematyczne, j. angielskiego,  TIK)
• Organizacja konkursów (konkurs recytatorski, konkurs plastyczny)
• Realizacja programów

 

6. Promowanie osiągnięć dzieci.

Osiągnięcia dzieci zdolnych promujemy poprzez:

• prezentowanie prac twórczych (wystawy, gazetki przedszkolne, prace plastyczne, pomoce dydaktyczne, gazeta lokalna);
• udział w imprezach artystycznych i uroczystościach przedszkolnych
• nagrywanie filmików wideo, fotografowanie osiągnięć dzieci
• udział w konkursach organizowanych przez różne instytucje, organizowanie konkursu o zasięgu gminnym
• organizacja gminnego konkursu recytatorskiego
• organizacja konkursu plastycznego
• okazjonalne uczestniczenie mediów
• udział w spartakiadach, festiwalach, akcjach ekologicznych, charytatywnych na rzecz gminy i środowiska  
• spotkania, wspólne zabawy, uroczystości.

 

7. Zamierzone efekty.

Wychowanek naszego przedszkola będzie:

• podejmował próby odkrywania własnych możliwości twórczych
• przejawiał chęć rozwijania własnych zainteresowań i uzdolnień
• będzie miał lepsze samopoczucie w przedszkolu
• otwarcie i śmiało będzie umiał wyrażać swoje myśli i uczucia
• będzie umiał radzić sobie z trudnymi sytuacjami związanymi z przeżyciami sukcesów i porażek
• lepiej będzie rozumiał siebie i własne relacje ze społeczeństwem
• nabędzie umiejętności lepszej koncentracji uwagi
• dokona właściwego wyboru form aktywności własnej po ukończeniu przedszkola
• będzie przejawiał świeżość spostrzegania, spontaniczność, a przede wszystkim pomysłowość.

 

8. Ewaluacja.

Miernikiem i sprawdzianem wspólnie podejmowanych działań nauczyciela i dziecka będzie ewaluacja końcowa realizowanych programów, którą wykonamy po całym przewidzianym cyklu zajęć.

Ewaluację programów przeprowadzimy poprzez:

• analizę wytworów dziecka,
• rejestrację postępów dziecka w formie kart pracy,
• udział dzieci w konkursach: dyplomy, nagrody,

 

 

 

 

 

 

 

 

ZAKOŃCZENIE

Program ma na celu nie tylko rozwijanie zdolności i talentu dziecka, ale także stwarzanie warunków do poznania samych siebie i swoich mocnych stron. Dziecko zdolne jest przede wszystkim dzieckiem, a dopiero później dzieckiem zdolnym, dlatego współżycie i współdziałanie w grupie jest niezbędnym elementem jego prawidłowego funkcjonowania w życiu grupy rówieśniczej

Za najważniejsze czynniki sprzyjające osiąganiu zaplanowanych celów uważamy:

• pozytywny stosunek dziecka do proponowanych zajęć – jego samodzielność , twórcze myślenie, kreatywność, umiejętność współpracy w grupie,
• dobrą atmosferę pracy,
• dostosowanie metod i form do możliwości indywidualnych dziecka,
• pomysłowość i kreatywność nauczyciela w inspirowaniu działań dziecka,
• samodzielne eksperymentowanie, poszukiwanie nowych, oryginalnych rozwiązań przez dziecko,
• wsparcie działań nauczyciela przez dom  rodzinny wychowanków,
• zmierzanie w kierunku rozwijania zdolności na późniejszych szczeblach  edukacji dziecka.